Sẹo là một mô sợi được hình thành nhằm thay thế cho một vùng da bị tổn khuyết, sẹo là kết quả tự nhiên của quá trình liền vết thương. Tổ chức sẹo được cho là bình thường khi vùng sẹo bằng phẳng ngang bề mặt da lành xung quanh, có màu trắng hồng, hơi bóng, mềm mại, không co kéo da xung quanh, không có bất kỳ triệu chứng tại chỗ. Các loại sẹo còn lại có hình thể, cấu trúc, đặc tính khác với sẹo bình thường đều là các loại sẹo bất thường. Các loại sẹo này thường ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và đôi khi ảnh hưởng đến chức năng của vùng da bị sẹo. Một trong số hình thái sẹo bất thường phổ biến đó là sẹo lõm sau mụn…
Khái quát về sẹo lõm
Sẹo lõm hay còn gọi là sẹo teo (atrophic scar), được biểu hiện qua các hố, rãnh sâu thấp hơn bề mặt da lành xung quanh. Đây là hậu quả của sự mất hoặc thiếu hụt các cấu trúc cơ bản của trung bì da và tổ chức dưới da như các tổ chức sợi, cơ, mỡ trong quá trình hồi phục của các tổn thương da. Điều trị sẹo lõm là quá trình lâu dài và đầy khó khăn. Vậy có phương pháp nào góp phần tối ưu hiệu quả điều trị sẹo lõm? Mọi người cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé !
Chăm sóc da sau điều trị
Hiện nay, các phương pháp điều trị sẹo lõm chủ yếu là các phương pháp xâm lấn: Chemical peel, bóc tách đáy sẹo, PRP, Meso, Fractional CO2, RF vi điểm, TCA Cross… Sau điều trị, vùng da sẹo trải qua quá trình lành thương gồm 3 pha: pha viêm, pha tăng sinh, pha trưởng thành.
Pha viêm
Việc giữ vệ sinh và làm sạch, chống nhiễm khuẩn rất quan trọng ở những ngày đầu sau điều trị sẹo. Trong 3 ngày đầu, nên sử dụng nước muối sinh lý NaCl 0,9% thấm ra bông/gạc sạch và lau nhẹ nhàng, sau đó lau lại bằng nước đun sôi để nguội. Trong giai đoạn này, nếu để nhiễm khuẩn xảy ra có thể tạo ổ ápxe hoặc làm cho sẹo lõm sâu và lan rộng hơn. Ngoài ra, việc làm dịu da để giảm sưng đỏ có thể dùng máy phun hơi lạnh hoặc sử dụng mặt nạ, các túi chườm lạnh. Tuy nhiên, cần đảm bảo vô trùng để tránh vi khuẩn xâm nhập lên các vết thương đang có trên da. Bạn cũng hạn chế ra ngoài, tiếp xúc với nhiệt độ cao, tập thể dục ra mồ hôi nhiều có thể ảnh hưởng tới kết quả điều trị.
Pha tăng sinh
Pha thứ 2 của quá trình lành thương là pha tăng sinh. Pha này kéo dài từ ngày thứ 3 – 4 tuần. Giai đoạn này làn da cần bảo vệ, phục hồi. Bạn nên lựa chọn kem chống nắng có kết cấu mỏng nhẹ, phổ rộng. Sử dụng kem chống nắng giúp bảo vệ da, hạn chế tăng sắc tố sau điều trị sẹo với các phương pháp xâm lấn và hạn chế được tác động bất lợi tia UV tới việc tăng sinh collagen.
Tiếp theo, nên sử dụng những hoạt chất có khả năng phục hồi, cấp ẩm cho da. Những hoạt chất được khuyến khích sử dụng đó là: Niacinamide (vitamin B3), Panthenol (Pro -vitamin B5), HA, Cooper Peptide, Chiết xuất rau má, nha đam… Đặc trưng của pha này là sự tăng sinh mạch máu, sản xuất collagen, proteoglycan, fibronectin và elastin giúp ổn định cấu trúc. Sự tổng hợp collagen mạnh nhất trong vòng 2 – 4 tuần. Vì thế, những hoạt chất có khả năng kích thích tăng sinh rất cần thiết trong giai đoạn này. Bên cạnh những họ yếu tố tăng trưởng như EGF, FGF thì Retinol cũng chính là hoạt chất vàng giúp tăng sinh collagen, thúc đẩy làm đầy sẹo lõm, tăng cường hiệu quả điều trị. Retinol ức chế và giảm lượng MMPs. Men MMPs (Matrix Metalloproteinases) là một họ enzyme bao gồm hơn 25 loại. Chúng thường bị kích hoạt do tiếp xúc với tia UV hoặc do viêm sưng. MMP góp phần gây ra phân hủy collagen, ức chế sự tổng hợp hình thành collagen mới, cản trở quá trình làm đầy sẹo. Vậy nên khi có retinol, lượng collagen trong da vừa được tăng sinh vừa được bảo vệ. Ngoài ra, Retinol tăng sinh biệt hóa thượng bì, tăng sản xuất các chất Glycosaminglycan (Thành phần chính của ma trận ngoại bào, có khả năng thu hút nước), tăng sản xuất TGF- β (Transforming growth-factor-beta (TGF-β, β1, β2) và ức chế sản xuất Collagenease.
Pha trưởng thành
Giai đoạn cuối cùng của quá trình lành thương, pha điều chỉnh thường kéo dài 21 ngày hoặc dài hơn. Pha điều chỉnh diễn ra quá trình tái cấu trúc sợi collagen, thoái hóa nhiều mạch máu nhỏ, tổng hợp thượng bì mới. Retinol có khả năng tái tạo, làm khoẻ, tương tác với các thụ thể bên trong tế bào keratinocytes, thúc đẩy sự tăng sinh của chúng, giúp tăng cường chức năng bảo vệ của lớp biểu bì và làm giảm hiện tượng mất nước qua da quá mức (Transepidermal Water Loss / TEWL). Tăng tốc độ sản sinh của các tế bào, từ đó làm dày hơn lớp biểu bì (Điều này hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ Retinol làm mỏng da). Vì thế, giai đoạn này cũng rất nên sử dụng Retinol đẩy mạnh tăng sinh collagen, làm đầy sẹo lõm được tối ưu và bề mặt da cũng được láng mịn, khoẻ mạnh.
Retinol rất cần cho cả giai đoạn tăng sinh và trưởng thành của quá trình lành thương. Để phát huy hiệu quả làm đầy sẹo lõm sau điều trị xâm lấn thì Retinol 1% Fusion sẽ là một gợi ý. Đây là Retinol dạng pure – tinh khiết. Retinol Fusion sở hữu màng lọc chống nắng phổ rộng Tinosob S và hệ đệm BHA + BHT chống oxy hoá, giúp đảm bảo tối ưu hoạt động của Retinol trên da. Công nghệ nhũ mịn tạo finish thẩm thấu hoàn toàn, mướt, trong veo và bóng nhẹ. Retinol 1% Fusion sẽ được thêm vào bước nào trong Routine skincare ? Dĩ nhiên sau điều trị sẹo với PRP, Fractional CO2, TCA Cross, KH vẫn tích cực chống nắng, phục hồi, cấp ẩm. Khi tình trạng da đã hoàn tất downtime, Retinol sẽ được add vào routine skincare với tần suất 2 – 3 lần/ tuần vào các buổi tối, dùng kèm các layer dưỡng ẩm, phục hồi khác. Sau đó khi da KH đã dung nạp với Retinol, có thể tăng dần tần suất và có thể dùng “trần” Retinol trên da nếu đủ điều kiện. Việc sử dụng Retinol sẽ được duy trì liên tục cho đến lần điều trị sẹo tiếp theo. KH cũng nên dừng trước ngày điều trị sẹo kế tiếp 3- 5 ngày. Bên cạnh đó, KH cần tuân thủ sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da, dưỡng ẩm và phục hồi, các yếu tố tăng trưởng như EGF, FGF để push thêm hiệu quả tăng sinh collagen cùng Retinol.
Trước đây có quan điểm cho rằng thuốc bôi sẽ ít có tác dụng với tình trạng sẹo lõm, tuy nhiên đó là trên nền da sẹo đã xơ hoá lâu năm, chưa được tác động. Còn ngay sau khi tái tạo nền da sẹo với công nghệ cao, đây được coi là thời điểm vàng để bổ sung các yếu tố tăng trưởng và các hoạt chất tăng sinh collagen. Retinol chính là chìa khoá, giúp nâng cao và tối ưu hiệu quả làm đầy sẹo tại nhà sau các phương pháp điều trị xâm lấn. Việc phối kết hợp giữa công nghệ cao và routine skincare khoa học với Retinol sẽ là combo hoàn hảo cho việc điều trị sẹo lõm !
