Mụn trứng cá là một trong số những vấn đề về da thường gặp ở hầu hết mọi độ tuổi. Không chỉ khiến nhiều bạn thiếu tự tin khi xuất hiện trước mặt mọi người, loại mụn này còn gây hại đến da nếu không được điều trị đúng cách. Tìm hiểu kỹ nguyên nhân gây mụn trứng cá sẽ giúp bạn có cách điều trị vấn đề da này một cách hiệu quả nhất.
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là tình trạng viêm da mãn tính, có thể là các nốt đỏ hoặc mụn nhọt và dễ dàng tái đi tái lại nhiều lần. Thông thường, mụn trứng cá sẽ xuất hiện nhiều nhất ở độ tuổi dậy thì, khi cơ thể có nhiều thay đổi, từ đó gia tăng các tuyến bã nhờn trên da.
Không có sự phân biệt về giới tính, dù là nam hay nữ, nếu bạn không chăm sóc da đúng cách, làn da sẽ rất dễ tích tụ bụi bẩn và gây nên mụn trứng cá. Tình trạng viêm da mãn tính này sẽ để lại các vết thâm hoặc sẹo rỗ nếu không được điều trị đúng cách, làm cho các tế bào da bị tổn thương.
Các loại mụn trứng cá
Hiện nay vẫn có rất nhiều người lầm tưởng rằng mụn trứng cá là tên của một loại mụn riêng. Thực tế, mụn trứng cá được chia thành 2 loại là mụn trứng cá không viêm và mụn trứng cá viêm.
Mụn trứng cá không viêm
- Mụn đầu đen: Là loại mụn nhỏ, có phần nhân đen trồi lên trên bề mặt da.
- Mụn đầu trắng: Nốt mụn tròn và có phần đầu trắng nhỏ nhô lên trên bề mặt da, không gây cảm giác đau, khó chịu khi dùng tay chạm vào.
Mụn trứng cá viêm
- Mụn bọc: Là tình trạng một vùng da bị sưng lên, tấy đỏ và có cảm giác đau khi dùng tay chạm vào. Đây chính là dấu hiệu của việc làn da đã bị viêm ở mức độ cao.
- Mụn mủ: Hình dạng là một nốt mụn có hình dáng to, đầu có màu trắng đục nhẹ do bên trong chứa các chất nhầy (hay còn gọi là chất mủ). Phần thân mụn thường có màu đỏ và đi kèm là hiện tượng sưng tấy, có cảm giác đau khi dùng tay tác động vào vùng da xung quanh.
- U nang: Đây là những nốt mụn lớn màu đỏ hoặc trắng này thường gây đau khi chạm vào. Mụn nang là dạng mụn lớn nhất và sự hình thành của chúng thường là do nhiễm trùng nặng. Loại mụn này cũng dễ để lại sẹo nhất.
- Mụn sần: Đây là những loại mụn trứng cá bị viêm, tạo thành những vết sưng nhỏ màu đỏ hoặc hồng trên da.
Nguyên nhân gây mụn trứng cá
Việc tìm hiểu các nguyên nhân gây ra mụn trứng cá sẽ giúp bạn lựa chọn được những cách trị mụn trứng cá phù hợp với làn da của mình. Dưới đây là những nguyên nhân điển hình nhất, cụ thể:
Tăng tiết bã nhờn gây mụn trứng cá
Khi phân tách cấu trúc của làn da, nhiều nhà khoa học nhận thấy dưới lớp biểu bì còn có bộ phận tuyến dầu tiết bã nhờn trên da. Chất nhờn tự nhiên này là rất cần thiết và đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ làn da hiệu quả khỏi các tác động có hại từ môi trường. Bên cạnh đó, chất nhờn cũng là yếu tố giúp duy trì độ ẩm cơ bản của làn da, giúp đem lại cảm giác mềm mại, căng mượt.
Lượng chất nhờn được tiết ra vừa đủ là rất cần thiết với làn da, nhưng nếu quá nhiều hoặc quá ít đều sẽ gây ra những tác hại cho da. Bã nhờn mang theo tế bào chết gây ra tình trạng tắc lỗ chân lông, từ đó gây ra tình trạng viêm da, hình thành nên mụn trứng cá.
Tình trạng tăng tiết bã nhờn thường gặp chủ yếu ở những bạn sở hữu làn da dầu hoặc ở độ tuổi dậy thì, khi cơ thể có những sự thay đổi từ đó khiến cho tuyến bã nhờn tăng cường hoạt động.
Lỗ chân lông bị tắc nghẽn gây mụn
Tình trạng lỗ chân lông bị tắc nghẽn (sừng hóa lỗ chân lông) do các chất nhờn hay tế bào chết bị tích tụ không thoát ra được. Lâu dần, sự bí tắc này sẽ làm gia tăng lớp sần trên da, từ đó gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Các nốt mụn trứng cá từ đây cũng xuất hiện ngày càng nhiều. Sừng hóa lỗ chân lông là một trong những nguyên nhân phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi, bất kể là nam hay nữ.
Nổi mụn trứng cá do vi khuẩn P.Acnes
Propionibacterium acnes (viết tắt là P.Acnes) là một loại vi khuẩn kỵ khí gram dương, nằm sâu bên dưới lỗ chân lông, trong các nang lông, chúng tồn tại ở môi trường có lượng oxy thấp trong da, lấy dầu thừa và bã nhờn làm năng lượng chính để phát triển.
Bình thường P.Acnes cư trú trên da một cách vô hại, tuy nhiên khi làn da có sự gia tăng về lượng dầu nhờn, kèm theo đó là sự tích tụ của các loại bụi bẩn từ môi trường bên ngoài sẽ dễ gây ra tình trạng bí bách lỗ chân lông, tạo điều kiện cho P.Acnes phát triển mạnh gây nên mụn.
Cơ chế hình thành mụn trứng cá
Mụn trứng cá được hình thành thông qua 04 giai đoạn, bao gồm gia tăng tiết bã nhờn, sừng hóa lỗ chân lông, sự thâm nhập của vi khuẩn và cuối cùng là viêm nhiễm.
- Giai đoạn 1 (gia tăng tiết bã nhờn trên da): Ở giai đoạn dậy thì hoặc có sự thay đổi của các hoocmon trong cơ thể, tuyến bã nhờn sẽ có khả năng tiết ra nhiều hơn trước. Điều này, kết hợp với việc vệ sinh làn da không đúng cách, sẽ khiến cho các lỗ chân lông bị bít tắc. Từ đó tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn cũng như khói bụi xâm nhập vào lỗ chân lông.
- Giai đoạn 2 (sừng hóa lỗ chân lông): Sau khi lỗ chân lông bị bít tắc, chứa các chất bã nhờn cùng với các tế bào chết sẽ khiến lỗ chân lông bị sưng, viêm. Bên cạnh đó, lớp sần trên da cũng trở nên dày hơn rất nhiều, tạo ra các nốt mụn sưng tấy, thậm chí là có thể bị đau nhức.
- Giai đoạn 3 (Sự xâm nhập của vi khuẩn P.Acnes): Thông thường, loại vi khuẩn này tồn tại trên da và hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, khi xuất hiện các lỗ chân lông bị bít tắc, vi khuẩn P. Acnes sẽ nhanh chóng tác động, gây ra tình trạng viêm, mủ tùy mức độ nặng nhẹ.
- Giai đoạn 4 (Hình thành mụn): Khi vi khuẩn xâm nhập vào các lỗ chân lông có chứa bã nhờn, tế bào chết sẽ gây ra rất nhiều tác động có hại. Khi đó, cơ thể sẽ điều bạch cầu đến để thực hiện cơ chế tự bảo vệ. Từ đó, mụn mủ hoặc mụn bọc sẽ xuất hiện trên da của bạn.
Các cách trị mụn trứng cá hiệu quả
Mụn trứng cá có thể được khắc phục và điều trị theo nhiều phương pháp khác nhau tùy theo từng loại mụn và tình trạng mụn. Nếu không được điều trị đúng cách, mụn trứng cá sẽ để lại các vết thâm hoặc sẹo rỗ trên da. Dưới đây là các phương pháp điều trị được Fusion Meso tổng hợp mà bạn có thể tham khảo.
Sử dụng thuốc uống và thuốc bôi ngoài da
Trị mụn trứng cá bằng thuốc uống kết hợp với thuốc bôi ngoài da đang là phương pháp điều trị phổ biến. Phương pháp này hiệu quả đối với mụn trứng cá ở cấp độ nhẹ như mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng.
Các loại thuốc này thường chứa các hoạt chất như Resorcinol, Benzoyl peroxide, Salicylic Acid, Retin – A, Acid Azelaic… Khi sử dụng các sản phẩm chứa các hoạt chất này, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh các tác dụng phụ.
Đối với mụn bọc hoặc mụn mủ ở cấp độ nặng, bạn cần phải đến gặp bác sĩ chuyên ngành để tìm ra được nguyên nhân chính cũng như được kê đơn bằng những loại thuốc phù hợp với tình trạng da có thể là một số loại thuốc trị mụn nặng hơn, hoặc thuốc kháng sinh uống/kháng sinh bôi.
Mời bạn tham khảo: F-ACN tinh chất kháng viêm giúp điều trị mụn và thâm mụn
Trị mụn trứng cá bằng liệu pháp ánh sáng sinh học
Ứng dụng công nghệ hiện đại trong điều trị các tình trạng về da hiện nay đã và đang nhận được sự quan tâm rất lớn vì chúng mang lại kết quả nhanh chóng. Liệu pháp ánh sáng sinh học đặc biệt phù hợp với những trường hợp bị chống chỉ định sử dụng thuốc do dị ứng hoặc mẫn cảm.
Phương pháp này sử dụng ánh sáng xanh có bước sóng từ 405 – 940nm, giúp kích thích sản xuất ra các gốc tự do trên da. Những nguyên tố này sẽ đóng vai trò giúp tiêu diệt hợp chất porphyrin do vi khuẩn P.Acnes tạo ra, từ đó thúc đẩy quá trình lành da. Đây là phương pháp được nhiều người yêu thích vì không gây đau rát, đem lại kết quả điều trị nhanh chóng.
Lấy nhân mụn để trị mụn trứng cá
Thông thường nhân mụn nằm sâu trong lỗ chân lông sẽ không tự mất đi mà cần phải loại bỏ bằng cách lấy nhân mụn. Tuy nhiên, khi bạn tự ý nặn mụn tại nhà không đúng cách sẽ khiến làn da viêm nhiễm dẫn đến tình trạng thâm, rỗ hoặc xuất hiện các vết sẹo mụn. Do đó, bạn cần thực hiện việc lấy nhân mụn tại các trung tâm thẩm mỹ, bệnh viện da liễu uy tín để đảm bảo an toàn, hạn chế tình trạng da bị tổn thương.
Trị mụn trứng cá bằng phương pháp peel da
Đây là phương pháp sử dụng các chất hóa học như retinol, salicylic acid… giúp loại bỏ đi phần da sừng ở nang lông, hạn chế tiết bã nhờn, đồng thời giúp da sản sinh tế bào mới, mang lại một làn da căng bóng, sáng mịn.
Bạn nên lựa chọn các trung tâm thẩm mỹ uy tín để đảm bảo sự an toàn cho bản thân khi thực hiện phương pháp peel da này. Ngoài ra, bạn cũng cần tìm hiểu về những đối tượng bị chống chỉ định peel da và nên có sự thăm khám bác sĩ da liễu để có được những tư vấn chính xác nhất.
Cách trị mụn trứng cá bằng thiên nhiên
Trị mụn trứng cá bằng các biện pháp thiên nhiên đặc biệt phù hợp với những bạn sở hữu làn da nhạy cảm và mức độ mụn không quá nghiêm trọng. Bạn có thể sử dụng các thành phần tự nhiên có tác giúp trị mụn hiệu quả như rau má, rau diếp cá, mật ong… Đây đều là những nguyên liệu rất dễ tìm và an toàn cho da.
Hạn chế duy nhất của phương pháp trị mụn trứng cá bằng thiên nhiên chính là kết quả đem lại cần phải trải qua một quá trình nhất định. Bạn cần kiên trì để có thể cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt của làn da.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng mụn trứng cá
Mụn trứng cá là một tình trạng phổ biến, tuy nhiên mỗi người sẽ có mức độ mụn khác nhau, tùy thuộc vào rất nhiều các yếu tố. Dưới đây là một số các yếu tố có sự ảnh hưởng nhất định đến tình trạng mụn trứng cá:
- Yếu tố nội tiết: Yếu tố nội tiết ảnh hưởng đến tình trạng mụn trứng cá trên da nhiều nhất chính là giai đoạn dậy thì. Đây là giai đoạn rất quan trọng, đánh dấu sự phát triển của cơ thể với những đặc trưng riêng. Và do đó, việc các hoocmon trong cơ thể thay đổi nhiều là điều không thể tránh khỏi.
- Chế độ dinh dưỡng: Khi sử dụng các thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ hoặc thức ăn cay nóng sẽ khiến cho tình trạng mụn trứng cá nặng hơn.
- Sử dụng thuốc trị bệnh: Sử dụng thuốc quá nhiều sẽ khiến suy giảm chức năng lọc và đào thải các chất độc của gan. Những độc tố tích lũy bên trong cơ thể sẽ tạo ra các tác động xấu đến làn da, điển hình là viêm nhiễm da, da bị sần sùi và thâm sạm,… Từ đó, cũng tạo điều kiện cho các loại virus xâm nhập vào và gây ra tình trạng mụn trứng cá.
- Chăm sóc da không đúng cách: Làn da mỗi ngày đều chịu sự tác động rất lớn từ các tác nhân gây hại bên ngoài như tia UV, tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời, khói bụi,… Vệ sinh không kỹ càng dễ khiến làn da bị bít tắc lỗ chân lông, tạo điều kiện cho các vi khuẩn sinh sôi.
Cách chăm sóc da ngăn ngừa mụn trứng cá
Tình trạng mụn trứng cá có thể được ngăn ngừa và hạn chế nếu bạn có một quy trình chăm sóc da và chế độ sinh hoạt hợp lý. Vì làn da bị mụn rất nhạy cảm nên bạn cần chăm sóc nó một cách kỹ lưỡng.
Sử dụng sản phẩm chăm sóc da dành cho da mụn
Điều quan trọng khi chăm sóc da đó chính là lựa chọn mỹ phẩm phù hợp với tình trạng của từng loại da cụ thể, và da mụn cũng không ngoại lệ. Các sản phẩm dành riêng cho da mụn sẽ chứa các hoạt chất giúp kiểm soát dầu nhờn, kháng viêm, loại bỏ môi trường phát triển của mụn. Các sản phẩm này thường chứa các thành phần như chiết xuất vitamin A, vitamin E, Glycolic acid, Salicylic acid… Các chất này giúp ức chế sự tiết dầu nhờn trên da, loại bỏ vi khuẩn, ngăn ngừa mụn.
Do đó, bạn cần tìm hiểu kỹ về bảng thành phần bởi vì tùy từng phân loại da dầu, da hỗn hợp, da khô hay da thiên dầu mà chúng sẽ có những thành phần điều trị mụn chuyên biệt. Việc tìm hiểu này sẽ giúp bạn không gặp phải tình trạng bị kích ứng da.
Vệ sinh da mụn đúng cách
Vệ sinh da đúng cách là nguyên tắc quan trọng giúp điều trị mụn hiệu quả. Bởi vì một trong những nguyên nhân cơ bản khiến mụn xuất hiện trên da chính là do làn da không được vệ sinh sạch sẽ, khiến bụi bẩn hay vi khuẩn tích lũy gây bít tắc lỗ chân lông.
Bạn cần tìm hiểu và lựa chọn cho mình một sản phẩm sữa rửa mặt thật sự phù hợp và đảm bảo rửa mặt tối thiểu 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối. Bên cạnh đó, bạn cần tẩy trang sau bước rửa mặt buổi tối để loại bỏ sạch bụi bẩn trên da sau một ngày dài.
Ngoài ra, bạn cần tẩy tế bào chết thường xuyên từ 1 – 2 lần mỗi tuần để làn da luôn được thông thoáng. Đặc biệt, không được đưa tay lên mặt để tránh vi khuẩn bám vào da, gây nên mụn.
Có chế độ sinh hoạt, lối sống khoa học
Bạn cần xây dựng một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, hợp lý. Hãy loại bỏ dần những thói quen xấu hằng ngày như thức khuya, không uống đủ nước, lười chăm sóc da,…
Hãy tạo cho mình một chế độ sinh hoạt lành mạnh bằng cách ngủ sớm, tập thể dục thường xuyên, uống đủ nước, giữ tinh thần thoải mái… để ngăn ngừa mụn xuất hiện. Bên cạnh đó, bạn nên ăn nhiều rau xanh, các loại trái cây tốt cho cơ thể để bổ sung vitamin, khoáng chất giúp nuôi dưỡng là da từ bên trong.
Bảo vệ da khỏi các tác nhân có hại
Làn da bị mụn trứng cá dễ bị tổn thương nên bạn cần bảo vệ da thật kỹ lưỡng bằng việc sử dụng kem chống nắng hoặc mũ nón để che chắn. Việc thoa kem chống nắng cần được thực hiện hàng ngày, dù rằng bạn đi làm, đi học hay thậm chí là ở nhà. Điều này sẽ giúp làn da không phải chịu sự tác động quá lớn từ tia UV cũng như các tia cực tím có hại từ ánh nắng mặt trời.
Mụn trứng cá là một tình trạng viêm da rất phổ biến cần được loại bỏ sớm để hạn chế để lại các vết thâm sẹo hoặc những tác hại khác trên da. Hy vọng với những kiến thức mà Fusion Meso chia sẻ trong bài viết trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình chăm sóc và điều trị các loại mụn trứng cá để sớm sở hữu làn da sạch mụn, sáng mịn.
Có thể bạn quan tâm:
10 cách làm đẹp da mặt từ các nguyên liệu tự nhiên
Hướng dẫn phân biệt các loại da và cách chăm sóc da phù hợp
Hướng dẫn quy trình chăm sóc da mặt cơ bản cho ngày và đêm hiệu quả
Nguồn tham khảo
Acne – https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-20368047
Acne – https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12233-acne
What you need to know about acne – https://www.medicalnewstoday.com/articles/107146
